Təlimdə fərdiləşdirmə və diferensiallaşdırma

Müəllim-fasilitator şagirdlərə bilik və bacarıq verməkı yanaşı, eyni zamanda onları yaxından tanımalıdır. Belə desək, müəllim pedoqogika ilə yanaşı, psixologiyanı da bilməlidir. Yəni müəllim, hər bir şagirdə fərdi yanaşmalı, onların əqli münasibətlərini üzə çıxarmalı və inkişaf etdirməli, hər birinin bu bacarıqlarının inkişafı üçün şərait yaratmalıdır. Amma şagirdlərin hamısı verilənləri eyni cür qəbul edə bilmir. Onlardan bəziləri materialları çox asan və tez şəkildə mənimsəməsinə baxmayaraq, digərləri gec və çətinliklə mənimsəyirlər. Biri öz danışığına tənqidi yanaşır, digəri buna qabil olmur. Bəzi şagirdlərdə müstəqillik bacarığını inkişaf etdirmək asan olduğu halda, digərlərinə belə vərdişin aşılanmasında böyük çətinliklər ortaya çıxır.
 Deməli, dərketmə qabiliyyətinə görə materialı materialə gec mənimsəyənlər sinfin fəaliyyətinə vaxtında qoşula bilmir. Nəticədə isə onlar təlim prosesində geri qalırlar. Məhz buna görə də təlimin diferensiallaşdırılması və fərdiləşdirilməsi köməyə gəlir
Fərdiləşdirmə hər bir şagirdin səviyyəsinə uyğun şərait olmaq etibarilə bəzilərinin qabiliyyətini stimullaşdırmaq və digərində isə yeni perspektivlər müəyyən etmək , şagirdləri inkişaf səviyyəsinə görə ayrı ayrı siniflər üzrə differensiallaşdırmaq vacib şərtdir.
Təlim prosesində isə şagirdin  diferensiallaşdırılmasında  əsas göstəricilə aşağıdakılardır.

• Şagirdlərin əvvəlki bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnməsi səviyyəsi
• Şagirdlərin əqli inkişaf səviyyəsi, dərsə və öyrəndiyi fənnə münasibəti 
• Dərketmə səviyyəsi 
• Fikri əməliyyatların aparılması bacarığı 

Fərdiləşdirmə və differensiallaşdırma təlimin məzmununa o zaman təsir göstərə bilir ki, şagirdlərin maraq və qavrama qabiliyyəti onlara daha geniş bilik verilməsi üçün imkan vermiş olsun. Bilik səviyyəsinə görə sinifdə differensiallaşdırma apararaq hər qrup üçün səmərəli öyrətmə yolu seçilir
Elə şərait qurulur ki, onlarda "BİZ ZƏİFİK" fikri formalaşmasın