Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

2013-cü il 24 oktyabr tarixli Sərəncamı

ilə təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası" (bundan sonra - Strategiya) Azərbaycan Respublikasında, keyfiyyət nəticələri və əhatəliliyinə görə dünya ölkələri sırasında aparıcı mövqe tutan, səriştəli müəllim və təhsil menecerlərinə, qabaqcıl texnologiyalara əsaslanan infrastruktura malik təhsil sisteminin yaradılması üçün beş strateji istiqamətdə genişmiqyaslı tədbirləri nəzərdə tutur.

1 ci istiqamət- Məzmun

2ci istiqamət –İnsan resurlarının müasirləşdirilməsi (Təhsilverənlərin peşəkarlıq səviyyələrinin inkişaf etdirilməsi ə təhsilalanların uğur və nəaliyyətlərinin qiymətləndirilməsi)

3 cü itiqamət- İdarəetmə

4 cü istiqamət- Təhsil infrastrukturu

5 ci istiqamət- Maliyyə

Baxamayaraq ki dövlət startegiyası çox qısa müddətdir ki imzalanıb və qüvvədədir, lakin bu yolda çox işlər görülüb və görülməkdədir.Bilirik ki məktəbin səmərəliliyi və uğurlu olması üçün təhsilverənlərin peşəkarlıq səviyyələrinin inkişaf etdirilməsi çox vacibdir. Müstəqillik dövründə bütün sahələrdə olduğu kimi, təhsilində inkişafı ilə bağlı geniş islahatlar gedir. XXI əsrin tələbləri baxımından təhsildə ənənəviliyin uğurları qorunub saxlanılmaqla innovasiyalar yeni pedaqoji texnologiyaların tətbiqini zəruri etdi.Bu innovasiyaların pedoqoji fəaliyyətdə tətbiqi və bunu tətbiq etmək üçün müəllimlərin inkişaf etdirilməsi peoritet məsələlərdəndir.Bunun üçün də çox işlər görülür.Təhsil Nazirliyi tərəfindən müəllimlərin bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün  bir çox təlimlər təşkil etmişdir. Elə bu səbəbdən yüzlərlə yeni anlayışlar innovasiyalar kimi təhsilimizə daxil olmuşdur. Həyati bacarıqlara əsaslanan təhsil, kurikulum, elektron məktəb, İKT, distant təhsil, fəal (interaktiv), təlim, portfolio, boloniya prosesi, müəllimlərin dərslərinin kliniki müşahidəsi və s. anlayışların mahiyyətini bilmək vacibdir

Hal- hazırda müəllimlərin iknkişafı üçün yaradılmış şərait əvvki  illərlə müqaisədə həddində artıq yüksək səviyyədədir. Yəni heç bir müəllim ondan tələb olan bilik və bacarıqların qarşılığında aciz qalmamalıdır. Çünki müəllimin inkişafı üçün və təkminləşməsi üçün hər bir şərait mövcuddur.Düzdür bir çox təlimlər ödənişlidir lakin Təhsil Nazirliyini öz hesabına müəyyən müsabiqə yolu ilə təşkil etdiyi çox əhəmiyyətli təlimlər də vardır ki burada artıq müəllimin baza biliyi tələb olunur.Məm özüm bir çox belə əlmləri misal çəkə bilərəm. İngilis idli müəllimlərinin sertifikatlaşdırılması təlimi  Təhsil Nazirliyi MADAD Microsoft və Britaniya Səfirliyinin birgə layihəsi idi.Mən bu layihənin iştirakçısı oldum.Bir çox bilik və bacarıqlara yiyələndm. Müasir dövrdə müəllimin inkişaf etmək istəyi ilə dövlətin bu istəyi təmin etmə təşəbbüsləri qarşılıqılıdır.İKT – tətbiqi 21 əsir tələbidir.Bu tələbə cavab cermək hər bir müəllimin borcudur.Bu istiqamətdə də Təhsil Nazirliyi İnformasiya və Kommunikasiya bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi üçün müəyyən təlim və proqramlar həyəta keçirir. Pedaqoji kadrların keyfiyyətcə hazırlığının yüksəldilməsi qarşıda duran başlıca vəzifələrdəndir. 30 il əvvəl pedaqoji institutu bitirən müəllimin peşəkarlığı ilə əlaqədar yeniliklərdən məlumatsızlığı onun səmərəli fəaliyyətinin səviyyəsinin aşağı salınmasına səbəb olurdu.

Təhsilalanların bilik və bacarıqlarının qiymətləndirilməsinə gəldikdə isə bu amil də çox vacibdir.Çünki bu günün uğurlu təhsilalanı sabah dövlətəin müəyyən sahələrində xidmət göstərəcə kadırdır. Azərbaycanda elm və təhsilin maddi-texniki bazası və kadr potensialı əsasən XX əsr ərzində formalaşmışdır. 1970-1980-ci illərdə SSRİ-nin müxtəlif ali məktəblərinə gənclərin kütləvi şəkildə göndərilməsi yüksək ixtisaslı mütəxəssislərlə təminat baxımından respublikanın qabaqcıl mövqelərə çıxmasına imkan vermişdir. Bununla belə 1990-cı illərdən sonra müəyyən obyektiv və subyektiv amillər nəticəsində bir sıra sahələrdə çalışanların dünyada baş verən müasir proseslərlə ayaqlaşa bilməməsi reallığa çevrilmişdir. Son vaxtlar Azərbaycanın iqtisadiyyatı kimi Azərbaycan elmi, təhsili və mədəniyyəti də geniş inteqrasiya proseslərinə cəlb olunmuşdur. Elm və təhsil sahələrində alim, müəllim və tələbələrin mübadiləsi geniş vüsət almışdır. Bu proseslərin dövlət sazişləri çərçivəsində yalnız bir qismi tənzimlənir. Lakin müasir mərhələdə ölkəmizin iqtisadi qüdrəti gənclərimizin yeni bilik, informasiya və texnologiyaları qavraması qabiliyyəti ilə bilavasitə bağlıdır. Mövcud intellektual potensialın zənginləşdirilməsi ölkəmizdəki elm və təhsil ocaqları ilə bərabər, xarici ölkələrdə kadr hazırlığı məsələsini aktuallaşdırır, xarici dilləri mükəmməl bilən, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarına yiyələnən və beynəlxalq diplomatik təcrübəni yaxşı mənimsəyən yüksək hazırlıqlı mütəxəssislərə olan ehtiyacın ödənilməsini tələb edir. Azərbaycanlı gənclərin ölkə üçün zəruri ixtisaslar üzrə xaricdə təhsil almalarını və ölkənin inkişafının mühüm amilinə çevrilmələrini təmin etmək məqsədi ilə "Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsil almasına dair Dövlət Proqramı haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2006-cı il 19 oktyabr tarixli 1746 nömrəli Sərəncamı imzalanmışdır. Həmin sərəncama uyğun olaraq hazırlanmış "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı"nda (bundan sonra Dövlət Proqramı) istedadlı Azərbaycan gənclərinin xaricdə təhsilinin təşkili istiqamətində vahid sistemin yaradılması nəzərdə tutulur